Wojna w Ukrainie przywróciła bardzo pesymistyczne nastroje w sektorze MŚP. Jak wynika z Barometru EFL przedsiębiorcy nie widzą szans na poprawę swojej sytuacji w ujęciu krótkoterminowym. W II kwartale br. tylko 8% mikro, małych i średnich firm ocenia, że w kontekście obecnej sytuacji społeczno-polityczno-gospodarczej w ciągu najbliższych 6 miesięcy kondycja w ich branży poprawi się. Kwartał wcześniej, czyli przed wybuchem konfliktu zbrojnego za naszą wschodnią granicą, optymizm wyrażało cztery razy więcej firm (33%). Na działalność ponad połowy przedstawicieli MŚP wojna w Ukrainie ma niekorzystny wpływ, w przypadku 39% - neutralny. Co ciekawe, 73% przedsiębiorców odpowiedziało, że ich firmy w ogólnie nie angażują się w pomoc Ukraińcom.

- Dwa lata z koronawirusem wiele nauczyły polskich przedsiębiorców. W obszarze codziennego prowadzenia firmy między innymi umożliwili swoim pracownikom przejście na pracę zdalną lub hybrydową, a procesy, które dotąd odbywały się tylko w tradycyjny sposób jak wystawianie papierowych faktur, spotkania zespołowe, zostały scyfryzowane. W obszarze inwestycji natomiast pandemia zmusiła do większej ostrożności i ich rozkładania w czasie. I kiedy już wydawało się, że większość z nas nauczyła się funkcjonować i planować kolejne tygodnie i miesiące z koronawirusem, za wschodnią granicą wybuchła wojna. Oczywiście nie pozostała bez wpływu na działalność polskiego sektora MŚP. Jednak doświadczenia pandemiczne sprawiły, że zaskoczenie nieprzewidywalnymi zdarzeniami nie jest już tak duże, że firmy są lepiej przygotowane i stąd nieco mniej przedsiębiorców odczuwa negatywne skutki wojny w Ukrainie niż kryzysu wywołanego koronawirusem. Ale każdy kolejny dzień konfliktu z pewnością będzie potęgował pesymizm Polaków – powiedział Radosław Woźniak, prezes zarządu EFL.

Wojna nie tak straszna jak pandemia?

Ponad połowa firm wskazuje na negatywny wpływ wojny na ich działalność –  21% ocenia, że ma ona wpływ zdecydowanie niekorzystny, a kolejne 37,5% - raczej niekorzystny. 39% MŚP liczy, że to, co dzieje się za naszą wschodnią granicą w ogóle nie wpłynie na ich biznesy.

Porównując wpływ wojny i pandemii COVID-19 na działalność polskich przedsiębiorstw, drugie zdarzenie wydawało się zdecydowanie groźniejszym czynnikiem. W pierwszym pomiarze Barometr EFL po wybuchu pandemii w marcu 2020 roku, aż 90% badanych wskazało, że wpływ ten będzie niekorzystny (w tym 62% że będzie zdecydowanie niekorzystny). Tylko 9% liczyło na neutralność biznesową wirusa.

Przedstawiciele sektora MŚP odpowiedzieli, czy, a jeśli tak to w jaki sposób, ich firmy angażują się w pomoc Ukraińcom. 3 na 4 zapytanych (73%) wskazało, że nie angażuje się w pomoc. Wśród pozostałych dominują zbiórki finansowe i rzeczowe na rzecz Ukraińców (19%) oraz przekazanie środków finansowych na rzecz organizacji pomocowej (7%). 2% zatrudnia Ukraińców, którzy chcą zostać w Polsce i tutaj organizować swoje życie na nowo.

A było już… lepiej

EFL w badaniu Barometr EFL już po raz kolejny zapytał przedsiębiorców z sektora MŚP, czy w kontekście obecnej sytuacji społeczno-polityczno-gospodarczej, sytuacja w ich branży w ciągu najbliższych 6 miesięcy poprawi się, pogorszy czy pozostanie bez zmian. W porównaniu z pierwszym tegorocznym pomiarem (realizowanym w styczniu 2022 roku) w II kwartale br. widoczny jest dużo większy pesymizm. Tylko 8% przedsiębiorców ocenia, że sytuacja się poprawi, 45 proc., że pozostanie bez zmian, a 31% zapytanych jest zdania, że się pogorszy. Przed wypowiedzeniem wojny przez Rosję Ukrainie, która z pewnością miała znaczący wpływ na opinie przedsiębiorców, grupa optymistów była zdecydowanie większa. Co trzecia firma liczyła na lepszą kondycję, natomiast co piąta martwiła się, że będzie gorzej.

Biorąc pod uwagę wielkość firmy, wśród najmniejszych zatrudniających do 9 pracowników jest najwyższy odsetek optymistów (10%) jak i pesymistów (38%). W małych odsetki te wynoszą odpowiednio 9% i 26%, a w średnich 5% i 31%. Natomiast im większa firma tym więcej osób, które wskazują na brak zmian (mikro – 38%, małe – 46%, średnie – 52%).

***

Barometr EFL jest syntetycznym wskaźnikiem informującym o skłonności firm z sektora MŚP do wzrostu (tj. rozwoju rozumianego, jako stawianie sobie przez przedsiębiorstwa celów związanych ze wzrostem sprzedaży i produkcji, ekspansją na nowe rynki i maksymalizacją zysków, co jest związane z inwestycjami w środki trwałe). Prognozowana na dany kwartał kondycja finansowa firm MŚP daje punkt odniesienia do wnioskowania o zakładanym kierunku zmian, które sprzyjają wzrostowi lub działają hamująco na rozwój firm. Badanie przygotowywane jest przez Ecorys na zlecenie Europejskiego Funduszu Leasingowego SA., a jego wyniki są publikowane co kwartał. Jego uczestnicy to mikro, małe i średnie firmy terenu całej Polski. W badaniu wzięła udział reprezentatywna grupa 600 mikro, małych i średnich firm. Aktualna edycja badania odbyła się od 28 marca do 14 kwietnia 2022 roku.

OR, czyli próg ograniczonego rozwoju, to algorytm stworzony na podstawie danych zgromadzonych w trakcie badania przedsiębiorców. Przyjmuje on wartości od 0 do 100, przy czym zagregowany wynik powyżej 50 pkt. oznacza, że występują sprzyjające warunki do rozwoju sektora MŚP, natomiast wynik niższy oznacza, że warunki te są niekorzystne. Zatem poziom 50 pkt. stanowi próg OR, czyli poziom ograniczonego rozwoju.