Najgorsze nastroje są w handlu, gdzie panuje ogromna niepewność co do ostatecznego kształtu planowanego podatku obrotowego. Szanse na rozwój małe firmy widzą przede wszystkim w stawianiu na innowacje i rozwoju eksportu - to wnioski z badania Instytutu Badań i Analiz OSB oraz portalu Firmy.net.

Firmy.net zaprezentował wnioski z szóstego badania polskich mikro- i małych firm w raporcie „Jak w Polsce prowadzi się własny biznes”. Oprócz prognoz na pierwszą połowę 2016 roku, zawiera on także m.in. ocenę przez przedsiębiorców drugiego półrocza 2015 roku.

I połowa 2016 roku powinna przynieść poprawę, ale nie dla handlu

W minionym półroczu ogólną sytuację firm charakteryzowała stabilność. Z tego powodu większość małych przedsiębiorców ma podobne oczekiwania wobec właśnie trwającego półrocza, przewidując, że sytuacja ich firm w najbliższej przyszłości pozostanie bez zmian (50,4 proc.). Wśród pozostałych przedsiębiorców nieznacznie częściej oczekiwana jest poprawa sytuacji (25,5 proc.) niż pogorszenie (24,2 proc.).

Ostrożny optymizm dominuje wśród firm ze wszystkich branż, poza handlem. Aż 32 proc. firmy z tego sektora spodziewa się w bieżącym półroczu zmian na gorsze, 42,3 proc. nie oczekuje żadnych zmian, a 25,7 proc. przewiduje delikatną poprawę.

„Trudna sytuacja w sektorze handlu występuje głównie za sprawą spadku wolumenu sprzedaży na rynku krajowym. Wciąż największym problemem w najbliższych miesiącach będzie deflacja, która przełoży się również na niekorzystny wynik finansowy po I półroczu 2016 roku. ‘Szara’ perspektywa może jeszcze bardziej się pogłębić i przybrać ‘czarny kolor’, jeżeli potwierdzą się obawy przedsiębiorców odnośnie obecnie dyskutowanego podatku obrotowego od sklepów” – komentuje Dariusz Śledź z Instytuty Badań i Analiz OSB.

Rys. 1 - Prognozowana sytuacja ogólna firm w I połowie 2016 r. według sektorów ekonomicznych

Ceny i sprzedaż nadal nieco w dół, tylko eksporterzy liczą na wzrosty

Ponad 60 proc. badanych przedsiębiorców oczekuje, że w nadchodzącym półroczu utrzyma taki sam poziom cen. W grupie pozostałych częściej przewiduje się jednak obniżenie cen (20,9 proc.) niż wzrost (17,2 proc.). Presję na dalsze obniżki będzie potęgował ograniczony popyt. Wprawdzie 50 proc. firm oczekuje utrzymania sprzedaży na tym samym poziomie, co wcześniej, to jednak pozostali częściej spodziewają się spadku sprzedaży (27,5 proc.) niż jej wzrostu (22,5 proc.).

Firmy spodziewają się presji na obniżenie cen przede wszystkim na rynku krajowym. Ci, którzy działają za granicą, w większości oczekują wzrostu sprzedaży.

Rys. 2 - Prognozowana zmiana poziomu sprzedaży na rynku zagranicznym w I połowie 2016 r.

Największy nacisk na innowacje w ofercie

W I półroczu 2016 r. większość przedsiębiorców (71,8 proc.) będzie opierać walkę konkurencyjną na wprowadzaniu nowych produktów i usług w celu uatrakcyjnienia swojej oferty. W porównaniu do minionych okresów na znaczeniu nieco straciło wykorzystywanie nowych form promocji (47,3 proc.). Zyskało natomiast zatrudnianie nowych pracowników i wykwalifikowanych specjalistów (33,5 proc.), mimo wzrostów kosztów pracowniczych. Mniejszą wagę niż w poprzednim półroczu przedsiębiorcy nadali inwestycjom w zakup nowych maszyn/sprzętu lub wprowadzeniu nowych metod produkcji (28,1 proc.) czy dywersyfikacji rynku zbytu, np. przez zmianę lokalizacji lub objęcie większego zakresu terytorialnego (20,6 proc.).

Rys. 3 - Działania, jakie planują wdrożyć przedsiębiorcy, mające największy wpływ na poprawę pozycji konkurencyjnej w przedsiębiorstwach w okresie trwającego półrocza

„Strategia wprowadzania nowości w ofercie, a także wykorzystania nowych form reklamy jest już od jakiegoś czasu dominującą formą działań wśród małych firm. Wyraźnie się to opłaca, co potwierdzają opinie przedsiębiorców. W badaniach z minionego półrocza aż 34,5 proc. z nich przyznało, że silna marka najbardziej pomagała im w konkurowaniu na rynku. Inwestycje w innowacje w ofercie i promocję najbardziej służą budowaniu silnej marki. Stąd ich popularność w planach małych firm” - opiniuje Michał Kurczycki z portalu Firmy.net.

Sytuacja finansowa małych firm nadal z tendencją do pogarszania się

Działania w zakresie promocji i wprowadzania nowości produktowych nie przełożą się niestety na poprawę sytuacji finansowej małych firm w I połowie 2016 roku. Wprawdzie najliczniejsza grupa przedsiębiorców (46,6 proc.) oczekuje, że pozostanie ona bez zmian, jednak wśród pozostałych częściej przewiduje się jej pogorszenie (31,1 proc.) niż poprawę (22,3 proc.).

Rys. 4 - Prognozowana zmiana sytuacji finansowej w I połowie 2016 r.

Informacje o badaniu

Badanie nastrojów gospodarczych zostało przeprowadzone po raz szósty w grudniu 2015 r. z zastosowaniem techniki CAWI przez Instytut Badań i Analiz OSB. W badaniu wzięło udział 1096 przedstawicieli małych firm (46,1 proc. firm jednoosobowych, 47,3 proc. mikro firm, zatrudniających od 1 do 9 pracowników, oraz 6,7 proc. małych firm, zatrudniających od 10 do 49 osób), które są zarejestrowane w wyszukiwarce firm Firmy.net. Wśród ankietowanych większość zajmuje się działalnością usługową – 63 proc., 20,3 proc. – handlową, 10,7 proc. – budowlaną, 5,4 proc. – przemysłową, a 0,6 proc. działa w branży rolnej. Z uwagi na liczbę i strukturę respondentów wyniki badania mają charakter reprezentatywny.

Raport z pełnymi wynikami badań można pobrać pod adresem:

http://www.firmy.net/raporty/nastroje-gospodarcze-wsrod-malych-firm-w-grudniu-2015-r.html.