2018-09-06
Pozytywna tendencja do wzmacniania na całym świecie bilansów przedsiębiorstw i zmniejszania się zadłużenia maskuje jego wzrost we wrażliwych sektorach i w poszczególnych regionach, a to z kolei tworzy gorące punkty zapalne zwiększonego ryzyka w międzynarodowej wymianie handlowej. Pozytywna tendencja do wzmacniania na całym świecie bilansów przedsiębiorstw i zmniejszania się zadłużenia maskuje jego wzrost we wrażliwych sektorach i w poszczególnych regionach, a to z kolei tworzy gorące punkty zapalne zwiększonego ryzyka w międzynarodowej wymianie handlowej - ocenia Euler Hermes, największy na świecie ubezpieczyciel należności handlowych.
Wnioski te wysnuć można na podstawie opublikowanych przez Euler Hermes badań nt. globalnego zadłużenia przedsiębiorstw, w których analizowany jest wskaźnik zadłużenia netto (lub "dźwignia finansowa") niefinansowych spółek giełdowych*. Badanie obejmowało tylko te przedsiębiorstwa, które w swoim bilansie wykazują zadłużenie i nie uwzględnia tych wykazujących środki pieniężne netto, co daje dokładny obraz zmian wśród zadłużonych przedsiębiorstw.
Kluczowe tezy:
• Globalny wskaźnik zadłużenia netto dla notowanych na giełdach przedsiębiorstw niefinansowych spadł w 2017r. do 53% jako efekt wzmocnienia bilansów przedsiębiorstw dzięki wzrostowi ich zysków
• Pozytywny trend globalny zwiększa jednocześnie ryzyko wynikające z nadmiernego zadłużenia przedsiębiorstw w kluczowych sektorach i krajach
• Wzrost zadłużenia w sektorze papierniczym, transportowym i włókienniczym w wyniku zmian strukturalnych
• Średni wskaźnik zadłużenia netto był najwyższy w Portugalii (96%), Turcji (72%), Hiszpanii (68%) i Grecji (69%).

Pomimo generalnie wzrostu globalnego zadłużenia, średni wskaźnik zadłużenia netto przedsiębiorstw spadł w 2017r. do 53%, o 3,2 pkt. procentowego rok do roku. Euler Hermes ocenia, że pozytywny obraz sytuacji został wsparty przez wzmocnienie struktur bilansowych, zyskujących jeszcze na stałym wzroście zysków przedsiębiorstw.
Maxime Lemerle, Szef Działu Badań Sektorowych w Euler Hermes skomentował to: "Duża płynność finansowa sprzyja wysokiemu poziomowi zadłużenia przedsiębiorstw na całym świecie. Dzięki silnemu wzrostowi zysków zadłużenie netto zostało w dużej mierze utrzymane w ryzach. Jednak zanurkowanie pod tą spokojną powierzchnię ujawnia pewne „bańki" potencjalnego ryzyka zarówno dla firm, jak i ich dostawców w wielu sektorach i regionach."
Badanie Euler Hermes wskazało obszary o znacznym ryzyku i rozbieżności w stosunku do średniej światowej wskaźnika zadłużenia przedsiębiorstw wynoszącego jak wspomnieliśmy 53%. Euler Hermes wykazał, że ryzyko jest skoncentrowane w sektorach, które zmagają się ze zmianami strukturalnymi, w szczególności zakłóceniami związanymi ze zmianą klimatu, cyfryzacją, zmieniającymi się potrzebami klientów lub trudnymi wynikami gospodarczymi. Do tych najbardziej zagrożonych branż należą sektor papierniczy, transportowy i włókienniczy, a firmy zwiększają swoje wydatki (i zadłużenie), aby sprostać trudnym warunkom i reagować na te pojawiające się zmiany.
Z kolei w perspektywie regionalnej badanie to wykazało, że szczególnie narażona na nadmiernie zadłużenie przedsiębiorstw jest Europa Południowa. Najwyższe wskaźniki zadłużenia netto przedsiębiorstw odnotowały Portugalia (96%), Turcja (72%), Hiszpania (68%) i Grecja (69%). Dla porównania - najniższe średnie poziomy zadłużenia firm netto stwierdzonych w RPA (38%), Australii (41%), Hongkongu (42%), Polsce (43%) i Wielkiej Brytanii (43%).
Katherina Hillenbrand-Saponar, Specjalistka ds. Analizy Branż w Dziale Badań Ekonomicznych Euler Hermes dodała: "Gdy na przedsiębiorstwa wywierana jest presja rynkowa, mogą one zwiększyć dźwignię finansową (zadłużenie), co może pomóc w radzeniu sobie z wyzwaniami i pojawiającymi się problemami. Jeśli jednak nie będzie temu towarzyszył wzrost zysków, może to sprawić, że będą one w efekcie bardziej podatne na problemy, które starały się opanować lub na inne, nieoczekiwane wstrząsy".

Sektory wysokiego ryzyka
Papier
Przemysł papierniczy jest przemysłem wysoce kapitałochłonnym i wiąże się tym samym ze znacznym zadłużeniem. Problem ten wiąże się też ze strukturalnymi wyzwaniami jakie stwarza cyfryzacja, kwestia ta jest więc złożona i doprowadziło do tego, że sektor odnotował najwyższy średni wskaźnik zadłużenia netto, wynoszący 172% dla najwyższych 25% (najwyższy kwartyl), obejmujących najwyższe składniki zadłużenia. Według badań, w 2017 r. wskaźnik zadłużenia netto zmniejszył się o 7,6 p.p. w porównaniu z 2016 r.
Chociaż dźwignia finansowa jest wysoka, a presja na ceny energii nadal się utrzymuje, w 2018r. marże powinny wzrosnąć jeszcze o 20 punktów bazowych, gdyż dane demograficzne i wzorce konsumpcji przyczyniają się do wzrostu produkcji produktów z bibuły (papierowych chusteczek, ręczników etc.) i opakowań ".
Transport
Branża transportowa jest narażona na znaczne zmiany strukturalne i ma niewielką amortyzację finansową, aby stawić czoła temu ryzyku. Przy średnim wskaźniku zadłużenia na poziomie 144% netto dla 25% największych firm, dźwignia ta jest wysoka, podczas gdy towarzyszący przepływ środków pieniężnych jest stosunkowo słaby. Branża zmaga się z wyzwaniami związanymi z rosnącymi cenami ropy naftowej, potrzebą inwestowania w nowe technologie i we flotę pojazdów, aby sprostać normom oszczędności paliwa i spełniać regulacje dotyczące zmian klimatycznych.
Tekstylia
Sektor tekstylny jest sektorem wysokiego ryzyka, co wynika z połączenia znacznej dźwigni finansowej, 144% w najwyższym kwartylu zadłużonych przedsiębiorstw i ze słabego generowania przychodów gotówkowych. Podstawą problemów strukturalnych jest silna konkurencja, szczególnie w USA, Japonii, Singapurze i Indiach.

Średnie ryzyko - tam, gdzie nastąpiła znaczna poprawą
Energia
Ceny surowców znacznie poprawiły wyniki i strukturę finansową w sektorze energetycznym, mimo że w perspektywie sektora ten nadal czekają liczne wyzwania. Główne czynniki ryzyka związane są z warunkami ekonomicznymi i finansowymi na poszczególnych rynkach. Pomimo obiecującej dynamiki rynku, średni wskaźnik dźwigni (zadłużenia) netto wynosi 137% dla 25% najlepszych firm.
Metale
Sektor metalurgiczny pozostaje znacznie ryzykownym sektorem ze średnim wskaźnikiem zadłużenia wynoszącym 119% dla najlepszych 25% przedsiębiorstw. Wzrost zysków i przepływów pieniężnych napędzają przeważnie korzystne warunki panujące na rynku surowców, co sprzyjało spadkowi wskaźnika zadłużenia netto o 4 punkty procentowe w stosunku do ubiegłego roku. To powiedziawszy trzeba też przyznać, że niektóre kategorie wyrobów metali dotknięte przez taryfy protekcjonistyczne będą zagrożone, co będzie sprzyjać ponownemu wzrostowi wskaźników zadłużenia netto.

* Euler Hermes stosuje wymiennie "dźwignię finansową" i "zadłużenie netto", zgodnie z poglądem, że dźwignia stanowi kwotę zadłużenia na jednostkę kapitału własnego dla danej struktury finansowej. Wskaźnik dźwigni finansowej netto jest obliczany jako: (długoterminowe, oprocentowane zobowiązania finansowe + krótkoterminowe, oprocentowane zobowiązania finansowe) / (kapitał własny ogółem). Obliczenia nie obejmują żadnych innych oprocentowanych zobowiązań, takich jak niektóre rodzaje rezerw, i są obliczane na podstawie wartości księgowej. Średnia górna (ew. dolna) kwartylowa odpowiada średniej zadłużenia netto dla 25% przedsiębiorstw w panelu o najwyższej (ew. najniższej) przekładni netto; Analizie poddano wyłącznie przedsiębiorstwa niefinansowe notowane na giełdzie.

Nadesłał: artur@multian.pl